روکش دندان بهتر است یا ایمپلنت؟ آیا میدانستید که بیش از ۷۵ درصد بزرگسالان در سراسر جهان با مشکلاتی نظیر پوسیدگی یا شکستگی دندان روبهرو هستند؟ این آمار نشاندهنده اهمیت انتخاب صحیح روشهای ترمیم دندان است؛ اما بهترین روش برای حفظ سلامت و زیبایی لبخند چیست؟
در این مقاله، به بررسی دو روش اصلی ترمیم دندان یعنی روکش و ایمپلنت میپردازیم. انواع مختلف این روشها، فرایند نصب، مزایا و معایب هر کدام را مورد بحث قرار دادهایم. دعوت میکنیم تا با مطالعه ادامه مطلب، تصمیم آگاهانهتری در خصوص ترمیم دندانهای خود بگیرید.
روکش دندان چیست؟
روکش دندان، یک لایه مانند کلاهک است که روی دندانهای پوسیده یا شکسته گذاشته میشود تا از خرابی بیشتر جلوگیری شود. این روکش را میتوان مثل پوششی دانست که شکل و رنگی شبیه دندان اصلی دارد و به استحکام دندان کمک میکند.
انواع روکش دندان
- فلزی: از آلیاژهای مقاوم تشکیل میشود و در برابر فشار جویدن، ماندگاری زیادی دارد. اغلب برای دندانهای عقبی کاربرد دارد.
- سرامیکی: بیشتر جهت دندانهای جلویی پیشنهاد میشود چون رنگ و شفافیت آن شبیه دندان طبیعی است.
- ترکیبی فلز و سرامیک (PFM): درون آن فلز قرار گرفته و بخش بیرونی سرامیک است. این مدل هم زیبایی دارد و هم توان بالایی در برابر جویدن.
- مدلهای موقت یا استیل: گاهی روی دندان کودکان گذاشته میشوند تا در آینده درمان قطعی انجام شود.
فرایند قرارگیری روی دندان
ابتدا، دندانپزشک بخشهای آسیبدیده را برمیدارد یا اگر لازم باشد آن را عصبکشی میکند. سپس دندان را میتراشد تا فضای کافی برای روکش ایجاد شود. بعد از قالبگیری، این قالب به لابراتوار فرستاده میشود. تا آمادهشدن قطعه نهایی، روکش موقت روی دندان قرار داده میشود. در جلسه بعد، روکش اصلی امتحان و در صورت هماندازه بودن، چسبانده میشود و دندان شکل تازه و پایدار خود را به دست میآورد.
ایمپلنت دندان چیست؟
ایمپلنت در اصل یک پایه فلزی است که داخل استخوان فک کاشته میشود تا جای دندان ازدسترفته را پر کند. این پایه شباهت فراوانی به ریشه دندان دارد و پس از اتصال محکم به استخوان، تاج مصنوعی روی آن قرار میگیرد و ظاهری شبیه دندان طبیعی ایجاد میکند.
بخشهای تشکیلدهنده
مهمترین بخش ایمپلنت، فیکسچر (پایه فلزی) است که در استخوان جای میگیرد. قطعهای کوچکتر به نام اباتمنت روی فیکسچر قرار میگیرد و تاج مصنوعی هم در انتها روی اباتمنت نصب میشود. جنس اغلب پایهها از تیتانیوم است؛ فلزی که سازگاری خوبی با بافت استخوان دارد و دچار واکنش مضر نمیشود.
مراحل نصب ایمپلنت
- معاینه و عکسبرداری: ابتدا ساختار فک و لثه بررسی میشود تا تراکم استخوان و نبود التهاب معلوم شود.
- کاشت پایه: فیکسچر در استخوان قرار میگیرد. پس از آن مدتی زمان نیاز است تا استخوان به پایه جوش بخورد.
- نصب اباتمنت و تاج: پس از اتصال محکم پایه، قطعه واسط روی ایمپلنت پیچ میشود و در مرحله نهایی تاج ساختهشده روی آن سوار میگردد.
وقتی ایمپلنت می کنید رعایت بهداشت دهان و دندان، شامل مسواک و نخ دندان منظم، اهمیت بالایی دارد. چکاپ دورهای نیز برای بررسی سلامت بافت لثه و دوام قطعات ایمپلنت سودمند است.
مقایسه روکش و ایمپلنت: کدام بهتر است؟
همانطور که گفته شد دو راه اصلی برای ترمیم دندان وجود دارد: روکش و ایمپلنت. در ادامه مقایسه این دو می پردازیم:
روکش زمانی پیشنهاد میشود که ریشه هنوز سالم باشد و فقط تاج دندان آسیب جدی دیده باشد. در این حالت، دندانپزشک نخست تاج فرسوده را میتراشد و روکش را روی دندان نصب میکند. این شیوه، دورهی درمان کوتاهتری دارد و هزینهی آن کمتر است، ریشهی اصلی بیمار هم حفظ میشود.
البته دوام روکش به اندازهی ایمپلنت نیست و احتمال دارد هر چند سال یک بار نیاز به تعویض داشته باشد. افزون بر این، اگر زیر روکش مشکلی پیش بیاید، شاید به خروج کامل دندان یا درمان دوباره منجر شود.
در مقابل، ایمپلنت زمانی خوب است که تمام دندان از دست رفته یا ریشه ضعیف شده باشد. در این حالت پایهای فلزی از جنس تیتانیوم در استخوان کاشته میشود تا مانند ریشهی تازه عمل کند. سپس روکش مصنوعی روی آن قرار میگیرد و ظاهری شبیه دندان طبیعی پیدا میکند.
هزینهی ایمپلنت بیشتر است و زمان بیشتری هم لازم دارد چون استخوان باید به پایه جوش بخورد. ولی این روش ماندگاری بالایی دارد و به مهار تحلیل استخوان کمک میکند. همچنین پایهی جدید هیچ آسیبی به دندانهای سالم مجاور وارد نمیکند.
در مقایسهی این دو روش، اگر کسی به دنبال روشی سریعتر و ارزانتر است، روکش انتخاب بهتری است؛ اما اگر پایداری طولانی و حذف نگرانی دربارهی افتادن دندان مد نظر باشد، ایمپلنت گزینهی بهتری خواهد بود.
هر کدام از این دو راه، مزایا و کاستیهای خود را دارد. روکش، ریشهی طبیعی را نگه میدارد و زمان کمتری میبرد اما ماندگاری کمتری دارد. ایمپلنت، درصورتیکه ریشه را نتوان حفظ کرد، درمان مطلوبی است و استخوان فک را هم تقویت میکند. انتخاب نهایی به هزینه، زمان و شرایط دهان صورت میگیرد. مشورت با متخصص دندانپزشک میتواند بهترین راه را پیش روی شما بگذارد که می توانید از دو تا از بهترین دکترهای ایران در اصفهان، دکتر مهدی کچویی و دکتر راضیه کامران، مشاوره بگیرید.
چه زمانی روکش دندان انتخاب بهتری است؟
در ادامه به شرایطی می پردازیم که انتخاب روکش احتمالا گزینه ی بهتری است:
هزینه و مدتزمان کوتاهتر:
دو عامل مهم در تصمیمگیری، هزینه و طول دوره ترمیم هستند. روکش بهطور معمول ارزانتر است و طی چند جلسه انجام میشود. اگر بودجه ی شما محدود است یا نمی خواهید منتظر فرآیند طولانی دوران جوشخوردن ایمپلنت و استخوان فک بمانید، روکش گزینه کمهزینهتر و سریعتری خواهد بود.
پرهیز از جراحی:
ایمپلنت مستلزم کارهای جراحی است. برخی افراد امکان یا تمایل انجام جراحی ندارند یا از طولانی شدن دوره درمان و عوارض احتمالی میپرهیزند. در این موقعیت، روکش روشی سادهتر محسوب میشود چون تنها به تراشدادن تاج و چسباندن روکش نیاز است و از جراحی استخوان یا لثه خبری نیست.
ترمیم مشکلات جزئی:
گاهی میزان پوسیدگی یا شکستگی دندان محدود است. اگر آسیب به قسمت تاج خلاصه شود و ساختار زیرین استحکام کافی داشته باشد، میتوان روکش را انتخاب کرد. چنین روشی برای ترکهای کوچک، اصلاح رنگ یا برطرفکردن پریدگی در تاج دندان مناسبتر خواهد بود.
روکش دندان میتواند انتخاب بهتری باشد اگر ریشه سالم مانده، زمان کوتاه را ترجیح میدهید، نمیخواهید زیر تیغ جراحی بروید یا هزینهها برایتان مهم است.
چه زمانی ایمپلنت دندان انتخاب بهتری به نسبت روکش است؟
در برخی شرایط هم، ایمپلنت گزینه بسیار بهتری به نسب روکش است که در ادامه این شرایط را با هم مرور می کنیم:
هنگامی که دندان بهطور کامل از دست رفته:
اگر تاج و ریشه دیگر قابل نگهداری نباشند، کاشت پایه فلزی در استخوان فک روش بهتری محسوب میشود.
وقتی ریشه دندان آسیب جدی دارد:
اگر ریشه، تخریب گسترده دیده باشد و امکان ترمیم آن وجود نداشته باشد، ایمپلنت انتخاب بهتری خواهد بود. در این وضعیت، بیرون آوردن دندان و جایگزینی آن با پایه تیتانیومی مانع از ادامه پوسیدگی میشود.
نیاز به راهکاری با ماندگاری بسیار زیاد:
ایمپلنتها به علت پیوند با استخوان فک ماندگاری بالایی دارند. افراد بسیاری خواهان راهحلی هستند که تا سالها بدون تخریب باقی بماند. ریشه فلزی درون استخوان، پایداری زیادی دارد و امکان خوردن خوراکیهای گوناگون را راحتتر میکند.
توجه به سلامت سایر دندانها:
در برخی روشهای ترمیمی، احتمال دارد دندانهای کناری تحت تأثیر قرار گیرند. اما در روش کاشت ایمپلنت، پایه فلزی فقط در فضای خالی دندان گنجانده میشود و نیازی به تراش اضافی دندانهای مجاور نیست. در نتیجه، دندانهای دیگر سالم میمانند.
وقتی روکش کمکی نمیکند
اگر تاج و ریشه به مرحلهای رسیده باشند که کارایی کافی نداشته باشند، روکش به تنهایی پاسخگو نخواهد بود. در این شرایط، ایمپلنت ریشه را از نو بازسازی میکند.
ایمپلنت زمانی پیشنهاد میشود که ریشه آسیب عمیق دیده باشد یا دندان کاملاً از دست رفته باشد. این روش عمر بالایی دارد و به استخوان فک کمک میکند تا استحکام خود را حفظ کند.
شش نکته مهم برای تصمیم بهتر
- بررسی وضعیت دهان و دندان
پیش از هر کاری، معاینهای دقیق از دندانها و لثهها انجام دهید. وجود استخوان کافی در فک برای کاشت ایمپلنت الزامی است. چنانچه دچار بیماریهای لثه باشید، بهتر است ابتدا آن را درمان کنید.
- توجه به ماندگاری در گذر زمان
ایمپلنت در صورت رعایت بهداشت میتواند سالها باقی بماند. روکش نیز عمر مفیدی دارد، اما معمولاً بین دو تا پانزده سال نیاز به تعویض پیدا میکند. اگر دنبال گزینهای بلندمدت هستید، ایمپلنت ممکن است انتخاب بهتری باشد.
- بررسی هزینه ها
ایمپلنت هزینه ابتدایی بالاتری دارد و معمولاً تحت پوشش کامل بیمه قرار نمیگیرد. روکش از نظر مالی هزینه کمتری دارد و بیمه های زیادی از آن پشتیبانی می کنند.
- توجه به سوابق پزشکی
شرایطی مانند دیابت یا اختلالات خودایمنی، بر فرایند بهبود ایمپلنت اثر میگذارد. اگر این مشکلات را دارید، شاید روکش یا روشهای دیگر انتخاب بهنری باشد. بهتر است جزئیات را با دندانپزشک در میان بگذارید.
- شناخت فرایند درمان و دوران ترمیم
کاشت ایمپلنت نیازمند عمل جراحی است و چند ماه زمان میبرد تا جوش خوردن کامل با استخوان رخ دهد. روکش، روند سریعتری دارد و زودتر به نتیجه میرسید. میزان تمایل به عمل جراحی و تحمل دوره ترمیم را در نظر بگیرید.
مزایا و معایب ایمپلنت دندان
در ادامه به بررسی مزایا و معایب ایمپلنت دندان میپردازیم:
مزایا | معایب |
ظاهر و کارایی بالا | هزینه زیاد |
ماندگاری و دوام بالا | ریسکهای جراحی |
حفظ ساختار دهان | طولانیبودن مراحل درمان |
نرخ موفقیت بالا | مناسب نبودن برای همه |
بهبود احساس دهانی | لزوم نگهداری دقیق |
مزایا:
- ظاهر و کارایی:
ایمپلنت میتواند جلوهای نزدیک به دندان طبیعی ایجاد کند و در جویدن و حرفزدن عملکرد خوبی داشته باشد. همین ویژگی به بیشتر افراد کمک میکند از نظر زیبایی و عملکرد روزمره احساس رضایت کنند.
- ماندگاری و دوام:
از ویژگیهای مهم ایمپلنت، ماندگاری بالای آن است. اگر فرد مراقبت درستی داشته باشد، امکان دارد برای سالهای طولانی دچار مشکل نشود. بدنه ایمپلنت که اغلب از تیتانیوم ساخته میشود، مقاومت زیادی در برابر سایش دارد.
- حفظ ساختار دهان:
ایمپلنت در نگهداشتن سطح استخوان فک اثر دارد و مانع تحلیل رفتن آن میشود. همچنین، خلأ میان دندانها را پُر میکند تا دندانهای کناری جابهجا نشوند و دچار مشکلات هماهنگی نشویم.
- نرخ موفقیت بالا
ایمپلنت در بیشتر موارد عملکرد خوبی دارد. درصد موفقیت آن در ده سال نخست بین ۹۰ تا ۹۵ درصد گزارش شده است. این آمار نشان میدهد پیوند ایمپلنت با استخوان در بسیاری از بیماران به شکل مطلوبی شکل میگیرد.
- بهبود احساس دهانی
حس طبیعی هنگام جویدن و صحبتکردن، دلایل اصلی درخواست افراد برای ایمپلنت است. خیلیها میگویند که حس راحتی هنگام کارهای روزانه دارند و اعتمادبهنفس آنان افزایش مییابد.
معایب:
- هزینه زیاد:
از چالشهای ایمپلنت، قیمت بالای آن است. هزینه هر واحد، نسبت به روکش یا بریج خیلی گرانتر تمام میشود و حالا اگر فردی بخواهد چند دندان را ایمپلنت کند، مجموع تفاوت هزینه خیلی بیشتر هم می شود.
- ریسکهای جراحی:
ایمپلنت فرایندی جراحی دارد و احتمال عفونت، صدمه به بافت اطراف و تحریک سینوس در فک بالا وجود دارد. شماری از افراد با عوارضی چون بیحسی مواجه میشوند؛ هرچند این موارد معمولاً نادر هستند، اما احتمال شکست ایمپلنت حدود ۳ تا ۸ درصد گزارش شده است.
- طولانیبودن مراحل درمان:
برای ایمپلنت باید چند مرحله را طی کرد و روند جوش خوردن ایمپلنت با استخوان زمانبر است. شاید چند ماه طول بکشد تا ایمپلنت ثابت شود و بعد از آن تاج نهایی قرار بگیرد.
- مناسب نبودن برای همه:
کسانی که تراکم استخوان کافی ندارند یا بیماریهایی مانند دیابت کنترلنشده دارند، ممکن است نتوانند نتیجه خوبی از ایمپلنت بگیرند.
- لزوم نگهداری دقیق:
ایمپلنت به مراقبت نیاز دارد تا از التهابهای لثه و مشکلاتی مثل پریایمپلنتیت جلوگیری شود. مسواکزدن منظم، نخ دندان و ویزیت دورهای دندانپزشک اقدامات ضروری هستند تا عمر ایمپلنت افزایش یابد.
مزایا و معایب روکش دندان
در ادامه به بررسی مزایا و معایب این روش میپردازیم.
مزایا | معایب |
قیمت مناسب | آمادهسازی و آسیب دندان |
سرعت انجام درمان | خطر آسیب به عصب دندان |
حفظ دندان طبیعی | مسائل مرتبط با مواد |
کاربردهای متنوع | خطر شکستن یا ترک خوردن |
بهبود ظاهر دندان | نصب نادرست و ناراحتی |
افزایش کارکرد دندان | افزایش خطر عفونت |
حساسیت پس از درمان | |
عمر محدود |
مزایای روکش دندان
- قیمت مناسب
روکش دندان در هزینه کمتری دارد و برای بسیاری از افراد تحمل هزینه های آن راحت تر است. - سرعت انجام درمان
فرایند قرار دادن روکش دندان سریع انجام میشود و معمولاً در یک تا دو مراجعه طی چند هفته به پایان میرسد. - حفظ دندان طبیعی
با استفاده از روکش، ساختار طبیعی دندان حفظ میشود. - کاربردهای متنوع
روکش دندان میتواند برای بهبود ظاهر دندانها، ترمیم پس از درمان کانال ریشه و تثبیت پلهای دندانی استفاده شود. - بهبود ظاهر دندان
روکشهای ساخته شده از پرسلان یا سرامیک میتوانند ظاهر دندانهای دچار تغییر شکل، لکهدار یا آسیب دیده را بهبود بخشند و لبخند شما را زیباتر کنند. - افزایش کارکرد دندان
روکشها موجب بهبود توانایی جویدن و صحبت کردن میشوند و همچنین دندانهای ضعیف را از آسیب بیشتر محافظت میکنند.
معایب روکش دندان
- آمادهسازی دندان و آسیب احتمالی
برای قرار دادن روکش، نیاز به آمادهسازی دندان است که ممکن است ساختار دندان را به طور دائمی تغییر دهد و این فرایند غیرقابل بازگشت است. - خطر آسیب به عصب دندان
در فرایند آمادهسازی دندان، ممکن است به عصب دندان آسیب برسد که منجر به حساسیت بیشتر یا نیاز به درمان کانال ریشه شود. - مسائل مرتبط با مواد استفاده شده
برخی افراد ممکن است به مواد استفاده شده در روکش حساسیت نشان دهند. همچنین، روکشهای پرسلانی ممکن است با گذشت زمان به دندانهای مقابل آسیب برسانند. - خطر شکستن یا ترک خوردن
با وجود دوام روکشها، تحت فشار زیاد ممکن است شکسته یا ترک بخورند و نیاز به درمان دوباره داشته باشند. - نصب نادرست و ناراحتی
اگر روکش به درستی نصب نشود، ممکن است باعث ناراحتی، حساسیت یا درد شود که ناشی از ناهماهنگی یا شکل نادرست آن است. - افزایش خطر عفونت
قرار دادن روکش بر روی مناطق دارای پوسیدگی دندان بدون درمان قبلی میتواند خطر عفونت را افزایش دهد و نیاز به درمانهای بیشتر ایجاد کند. - حساسیت پس از درمان
بسیاری از بیماران پس از قرار دادن روکش، به طور موقت به غذاها و نوشیدنیهای گرم و سرد حساسیت پیدا میکنند که در برخی موارد ممکن است ادامه داشته باشد. - عمر محدود
روکشها بسته به جنس آنها معمولاً بین 2 تا ۱۵ سال دوام دارند.
روکش دندان بهتر است یا ایمپلنت
در این ادامه، به بررسی دقیق تفاوتهای اصلی بین ایمپلنت و روکش دندان پرداخته و به شما کمک میکنیم تا با در نظر گرفتن عوامل مختلف، بهترین انتخاب را داشته باشید.
نوع درمان
ایمپلنت دندان به عنوان یک جایگزین دائمی برای دندانهای از دست رفته است؛ این روش شامل قرار دادن یک پیچ تیتانیومی در استخوان فک است که به مرور زمان با استخوان ترکیب میشود و به عنوان ریشه دندان عمل میکند. پس از این مرحله، یک تاج دندانی بر روی ایمپلنت نصب میشود که ظاهر طبیعی دندان را بازسازی میکند.
از سوی دیگر، روکش دندان برای تقویت و محافظت از دندانهای آسیبدیده یا پس از درمان کانال استفاده میشود. روکشها به شکل کلاهک روی دندان طبیعی قرار میگیرند و به بهبود ظاهر و عملکرد دندان کمک میکنند.
روش نصب
نصب ایمپلنت دندان یک فرایند پیچیده و چند مرحلهای است؛ ابتدا بررسی ها توسط پزشک انجام می شود، سپس در صورت نیاز، دندان استخراج میگردد و ممکن است پیوند استخوان انجام شود. پس از آن، جراحی برای قرار دادن ایمپلنت انجام شده و دورهای برای بهبودی و ترکیب ایمپلنت با استخوان نیاز است. در نهایت، تاج دندانی بر روی ایمپلنت نصب میشود. این فرایند ممکن است بین دو تا شش ماه به طول انجامد و نیاز به مراقبتهای ویژه دارد.
در مقابل، نصب روکش دندان سادهتر و سریعتر است. این روش معمولاً در دو جلسه انجام میشود: آمادهسازی دندان و گرفتن قالب، سپس نصب روکش که در عرض چند هفته تکمیل میشود.
هزینه
هزینه ایمپلنت دندان به طور قابل توجهی بالاتر از روکش دندان است و ممکن است نیاز به هزینههای اضافی مانند پیوند استخوان یا استخراج دندان باشد؛ ولی روکش دندان هزینه خیلی پایین تری دارد.
البته باید گفت با وجود هزینه بالاتر ایمپلنت، دوام بیشتر و نیاز کمتر به تعمیرات ممکن است آن را در بلندمدت کم هزینه تر کند، در حالی که روکشها ممکن است پس از 2 سال و حتی در مواردی کمتر، نیاز به تعویض داشته باشند.(به طور کلی ممکن است روکش تا 15 سال هم عمر کند و به جنس آن بستگی دارد)
سخن پایانی روکش دندان بهتر است یا ایمپلنت؟
انتخاب بین روکش و ایمپلنت دندان به عوامل متعددی مانند وضعیت دندان، بودجه، زمان و نیازهای شخصی شما بستگی دارد. هر دو روش دارای مزایا و معایب خاص خود هستند که باید با دقت مورد بررسی قرار گیرند.
روکش دندان با هزینه کمتر و سرعت انجام درمان، انتخاب مناسبی برای مشکلات جزئی و محدود است؛ در حالی که ایمپلنت با دوام و ماندگاری بالا، راهکاری دائمی برای جایگزینی دندانهای کامل از دست رفته محسوب میشود.
فراموش نکنید مشورت با دندانپزشک متخصص و بررسی دقیق شرایط فردی میتواند به شما کمک کند تا بهترین انتخاب را داشته باشید که می توانید از دو تا از بهترین دندانپزشکان ایران در اصفهان، دکتر کچویی و دکتر کامران، برای انتخاب بین ایمپلنت و روکش مشورت بگیرید.
سوالات متداول روکش دندان بهتر است یا ایمپلنت؟
برای چه کسانی روکش دندان بهتر است؟
روکش دندان مناسب افرادی است که دندانهای آنها آسیب دیده، ترک خورده یا پس از درمان ریشه نیاز به تقویت دارند. همچنین برای کسانی که میخواهند ظاهر دندانهای نامناسب را بهبود بخشند و عملکرد دندان را برگردانند، مناسب است.
کدام روش از نظر زیبایی بهتر است؟ روکش دندان یا ایمپلنت؟
از نظر زیبایی، هر دو روش ظاهر طبیعی دندان را بر میگردانند. اما ایمپلنتها به دلیل جایگزینی کامل دندان و حفظ ساختار دندانهای مجاور، معمولاً در بلندمدت زیباتر به نظر میرسند و نیاز به تعویض مکرر ندارند.
طول عمر روکش بیشتر است یا ایمپلنت دندان؟
ایمپلنتهای دندانی معمولاً طول عمر بیشتری دارند و میتوانند تا بینهایت دوام بیاورند اگر به خوبی مراقبت شوند. در مقابل، روکشهای دندانی معمولاً بین 2 تا 15سال عمر دارند و ممکن است نیاز به تعویض داشته باشند.
هزینه روکش دندان بیشتر است یا ایمپلنت؟
قطعا روکش دندان از نظر هزینه کمتر از ایمپلنت است؛ ولی نباید فراموش کرد که هزینه های جانبی مثل تعویض و ترمیم روکش، در بلند مدت شاید هزینه را به نسبت ایمپلنت بیشتر کند.